Poznajemy i dokumentujemy dziedzictwo kulinarne regionu
Dzięki dofinansowaniu z budżetu Województwa Mazowieckiego, Stowarzyszenie Akademia Wilanowska zrealizowało w poprzednich latach filmy edukacyjne, które poświęcono tradycyjnym potrawom z Kurpi Puszczy Zielonej. Wśród nich znalazły się takie specjały jak „Kurpiowski rejbak”, „Psiwo kozicowe”, „Byśki i nowe latka” oraz „Zupa malon z rejbakami”. W tym roku nasze „smaki” i kamery zwrócą się ku „kurpiowskiej kapuście z gęsiną”, czyli tradycyjnej potrawie jesiennej, którą przygotowywano dawniej na dzień św. Marcina (11 listopada).
Kuchnia kurpiowska według Adama Chętnika
Adam Chętnik, znany badacz kultury kurpiowskiej, pisał, że dawna kuchnia tego regionu opierała się na tym, co Kurpie pozyskali z lasów i rzek. Kuchnia kurpiowska była biedna, ale syta i smaczna. Chętnik wspominał: „Z ogrodowizn i warzyw znane są dziś: pasternak, kapusta, buraki, marchew, brukiew, dynia (bania, zwana na Kurpiach „malon”), cebula, mak oraz dziki szczaw”. W XIX wieku Kurpie, podobnie jak cała Polska, zaczęli uprawiać ziemniaki i kapustę. Z czasem te warzywa stały się podstawą kurpiowskiej kuchni. Ziemniaki i kapusta pojawiały się zarówno w potrawach codziennych, jak i świątecznych.
Tradycyjne potrawy kurpiowskie – kurpiowska kapusta z gęsiną
Kapusta była i jest przyrządzana na wiele sposobów. Z kapusty przygotowuje się zupy, kiszonki i potrawy na gorąco. Jedną z charakterystycznych potraw świątecznych na Kurpiach Puszczy Zielonej stanowi kapusta z gęsiną. Przygotowuje się ją tradycyjnie późną jesienią, na świętego Marcina. Podaje się ją na gorąco, duszoną z gęsiną. Dawniej, niemal w każdym kurpiowskim gospodarstwie hodowano gęsi, które wykorzystywano na wiele sposobów. Mięso dodawano do świątecznych potraw, z tłuszczu gęsiego topiono postny smalec, a pióra wykorzystywano do kołder i poduszek. Gęsi ceniono wysoko w ludowej kulturze i kuchni kurpiowskiej. Na Kurpiach nawet lepiono z ciasta ich figurki (nowe latko), które ustawiano w świętym kącie.
Powrót na Kurpie
W tym roku, dzięki wsparciu Województwa Mazowieckiego, Stowarzyszenie Akademia Wilanowska ponownie odwiedzi Kurpie. Będziemy dokumentować i promować kolejne elementy dziedzictwa kulinarnego tego regionu. Nasze kamery i smaki skupią się na „kurpiowskiej kapuście z gęsiną”. Ta potrawa jest nie tylko smaczna, ale także pełna historii i tradycji. Zapraszamy do śledzenia naszych działań i odkrywania razem z nami bogactwa kurpiowskiej kuchni.