Wzory Wycinanek Kurpiowskich: Tradycja i Nowoczesność

Tradycyjna Wycinanka Kurpiowska

wzory wycinanek

Wycinanka kurpiowska to sztuka tworzenia wzorów z papieru. Używa się do tego nożyc do strzyżenia owiec. Tradycyjnie zdobiła izby wiejskie. Wzory wycinanek były różnorodne i bogate w symbolikę. Każdy wzór miał swoje znaczenie i był przekazywany z pokolenia na pokolenie.

Historia i Inspiracje

Już w 1902 roku Jerzy Warchałowski zauważył potencjał wzorów wycinanek kurpiowskich. Wzory te znalazły zastosowanie w tkactwie, rzeźbie i drukarstwie. W 1905 roku powstała seria pocztówek inspirowanych wzorami wycinanek kurpiowskich. Na wystawach paryskich w 1925 i 1937 roku eksponowano wycinanki, w tym leluję kurpiowską z okolic Myszyńca, prawdopodobnie autorstwa Anny Kordeckiej. To potwierdza, że już w okresie międzywojennym środowisko artystów traktowało wycinankę ludową jako wybitne dzieło sztuki dekoracyjnej. Jednak badacze zauważyli, że zwyczaj zdobienia izb wycinanką zaczyna powoli zanikać.

Współczesne Zastosowania

Współczesne wzory wycinanek kurpiowskich inspirują projektantów w różnych dziedzinach. Na przykład, w 2004 roku Magdalena Lubińska i Michał Kopaniszyn zaprojektowali dywan w formie kurpiowskiej gwiazdy. Artyści użyli filcu do jego wykonania, w którym laserem wycięli wzór. Co więcej, projektanci otrzymali wiele nagród, w tym prestiżową Red Dot Award Product Design w 2008 roku. Ponadto, w 2019 roku wzory wycinanek autorstwa Czesławy Kaczyńskiej i Wiesławy Bogdańskiej zdobiły witraże w nowym kościele w Dylewie. W bazylice kolegiackiej w Myszyńcu księża noszą ornaty zdobione haftem z motywami kurpiowskich wycinanek podczas ważnych uroczystości. Dodatkowo, metalowa krata w prezbiterium myszynieckiej kolegiaty ma formę wycinanki z charakterystycznym zgeometryzowanym motywem siatki. Logotyp Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce również opiera się na motywie wycinanki.

Wycinanka w Przestrzeni Publicznej

Wzory wycinanek kurpiowskich zdobią także przestrzeń publiczną. „Witacze” przy drogach na granicach gmin kurpiowskich ozdabiają wycinanki oraz napisy w gwarze „Zitajta do nas” i „Paniętajta ło nas”. Podróżni przemierzający główną ulicę w Myszyńcu z pewnością zauważą kolorowe wzory wycinanek, które zdobią oświetlenie uliczne. Co więcej, wycinanka kurpiowska stała się nieodłącznym elementem krajobrazu regionu, podkreślając zarówno jego unikalny charakter, jak i bogatą tradycję.

Podsumowanie

Wzory wycinanek kurpiowskich to nie tylko tradycja, ale i nowoczesność. Są obecne w sztuce, designie i przestrzeni publicznej. To wizualny symbol regionu Kurpiowskiego, który inspiruje i zachwyca swoją unikalnością. Dzięki twórcom i projektantom, wycinanka kurpiowska wciąż żyje i rozwija się, łącząc przeszłość z teraźniejszością.

logo MKiDN

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego dofinansowuje zadanie publiczne „Opracowanie merytoryczne, artystyczne i druk albumu Wycinanka kurpiowska z Puszczy Zielonej” ze środków pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.